Psychoanalytisch Woordenboek

Realiteitsprincipe

  • Duits: Realitätsprinzip
  • Engels: reality principle
  • Frans: principe de réalité

Een van de beide beginselen die het psychische gebeuren beheersen, en de tegenpool van het lustprincipe (Freud, 1911b). Volgens het realiteitsprincipe moeten lusten soms worden opgegeven in functie van verder gelegen doelen en latere bevredigingen. Het is karakteristiek voor het bewuste leven, terwijl het onbewuste functioneert volgens het primaire proces en kortweg op genot uit is. Bij Freud staat realiteitsprincipe tegenover illusie. Door realiteitstoetsing [Realitätsprüfung; reality testing] kan men onderscheiden of een wens werkelijk vervuld is of slechts in fantasie, in een hallucinatie of een droom (Freud, 1900a; 2: 534n). Zie ook Metapsychologie en Rouw.

Literatuur

  • Freud, S. (1900a) ‘De droomduiding’, Werken 2: 7, 22-582.
  • Freud, S. (1911b) ‘Formuleringen over de twee principes van het psychische gebeuren’, Werken 5: 329, 332-339.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: