Psychoanalytisch Woordenboek

Affectomkering

  • Duits: Affektumkehrung
  • Engels: reversal of affect
  • Frans: renversement d’affect

Het gevoel dat een patiënt op een gegeven moment heeft, kan tegengesteld zijn aan wat men – gezien zijn onbewuste verlangens – zou verwachten. Dat is een vorm van afweer, van verdringing. Freud geeft een voorbeeld in zijn analyse van Schreber (1911c), waarin deze zegt: ‘Ik houd niet van hem; ik haat hem’, terwijl het tegendeel het geval blijkt. Een man kan bijvoorbeeld zeggen een hekel te hebben aan een vrouw, terwijl de omgeving zijn liefde voor haar reeds waarneemt. Gevoelens voor iemand of iets kunnen omslaan: van idealisering naar teleurstelling is een bekende ontwikkeling. ‘Ermee lachen om er niet mee te huilen’ is een gangbare omkering. Voor een voorbeeld, zie 1900a; 2: 450.

Literatuur

  • Freud, S. (1900a) ‘De droomduiding’, Werken 2: 7, 22-582.
  • Freud, S. (1911c) ‘Psychoanalytische opmerkingen over een autobiografisch beschreven geval van paranoia (dementia paranoides)’ [‘Het geval Schreber’], Werken 5: 340, 347-406.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: