Psychoanalytisch Woordenboek

Bank

  • Duits: Couch, die
  • Engels: couch
  • Frans: divan

Men spreekt ook wel van divan, sofa, couch of ligbed. Een traditioneel onderdeel van de psychoanalytische setting. De patiënt ligt op de bank en de psychoanalyticus zit daar – onzichtbaar voor de patiënt – achter. Oorspronkelijk voerde Freud dit in omdat hij er een hekel aan had de hele dag door patiënten te worden aangestaard. Hij was er ook aan gewend, omdat bij hypnose de liggende houding te verkiezen was. Er steekt achter deze settingvariabele echter niet alleen een persoonlijke voorkeur van Freud. De bank kan namelijk ontspanning, regressie en vrije associatie bevorderen – trouwens soms ook de analysand een middel aan de hand doen de analyticus op afstand te houden. In een vis-à-vissituatie kunnen het gezicht van de analyticus en zijn reacties de ander soms afleiden. Dan is de bank te verkiezen. Voor iemand die de steun van het gezicht van de ander nodig heeft en voor wie de ruimte van de bank slechts angstwekkend is, valt de face-to-face-opstelling te prefereren.

Literatuur

  • Vermote, R. (2007) ‘Divan-analyse: een empirische benadering’. Tijdschrift voor Psychoanalyse 13 (3), 192-203.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: