Psychoanalytisch Woordenboek

Censuur

  • Duits: Zensur
  • Engels: censorship
  • Frans: censure

Barrière die moet verhinderen dat bepaalde onbewuste wensen en gedachten toegang krijgen tot het systeem Voorbewust-Bewust. De formulering van deze definitie geeft al aan dat we zitten in de eerste topiek. Na de ontwikkeling van de structurele theorie beschreef Freud dit verschijnsel meer als een activiteit van het superego en bedoelde hij er ook mee de afweer door het Ik, dat het evenwicht tracht te bewaren tussen de druk vanbinnen en vanbuiten. Uiteraard huist de censor in de persoon zelf: hij verdringt, omdat hij dingen niet kan of wil toegeven aan zichzelf. Het beeld is ontleend aan de machthebbers die schrijvers willen verhinderen onaangename waarheden publiek te maken. ‘De schrijver heeft de censuur te duchten, hij matigt en vervormt daarom de uitdrukking van zijn mening. […] Hoe strenger de censuur heerst, des te verder gaat de vermomming en des te vernuftiger worden vaak de middelen die de lezer toch op het spoor van de eigenlijke betekenis zetten’ (Freud 1900a; 2: 155v).

Literatuur

  • Freud, S. (1900a) ‘De droomduiding’, Werken 2: 7, 22-582.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: