Lampl-de Groot, Jeanne (Adriana)

(1895-1987) was decennia lang de ‘leading lady’ van de Nederlandse psychoanalyse. Ze groeide op in Schiedam, in een welgesteld, tolerant en sociaal bewogen zakenmilieu. Tragisch was het verlies van haar jongere zusje aan meningitis, toen Jeanne zes jaar oud was. Het verdriet van haar ouders hierover overschaduwde haar kinderjaren. In 1918 zou ook haar oudste zus overlijden, aan de Spaanse griep. Jeanne studeerde vanaf 1912 geneeskunde in Leiden, en legde in 1921 het artsexamen af in Amsterdam. Geïnspireerd door het lezen van Die Traumdeutung vertrok ze in 1922 naar Wenen om bij Freud in analyse te gaan. Vanaf 1923 werkte ze in de kliniek van Wagner-Jauregg, als assistent-psychiater. Ook volgde ze het onderwijs aan de Weense psychoanalytische polikliniek, verzorgd door Hitschmann, Rank en anderen. Haar levenslange vriendschap met Anna Freud dateert van deze tijd. In 1925 zette Jeanne op aanraden van Freud haar opleiding voort aan het psychoanalytisch instituut in Berlijn, waar ze de psychoanalyticus Hans Lampl ontmoette. Ze trouwden en kregen twee dochters. In 1933, na de Nazi-machtsovername, vestigde het gezin zich in Wenen, en in 1938, na de Anschluss, vluchtten ze naar Amsterdam. Hier nam Jeanne tijdens de oorlog voortvarend de (re)organisatie van de  Nederlande Vereniging voor Psychoanalyse ter hand. In 1946 werd onder haar leiding het Nederlands Psychoanalytisch Instituut opgericht, naar Berlijns model. Jeanne Lampl was leeranalytica en supervisor van een groot aantal Nederlandse analytici. In 1947 werd ze vice-president van de International Psychoanalytical Association, en vanaf 1963 tot haar dood was ze ‘honorary vice-president’. Ze publiceerde tal van artikelen en onderhield vriendschappen met  internationaal vermaarde analytici als Heinz Hartmann, Ernst Kris en Marie Bonaparte. In 1958 overleed Hans Lampl aan de gevolgen van een auto-ongeluk. Jeanne raakte daarbij zwaargewond, maar herstelde en hervatte haar werkzaamheden. In 1970 ontving zij een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam. Tot op hoge leeftijd bleef Jeanne Lampl-de Groot actief betrokken bij de psychoanalyse, de gevolgen van ziekte en ouderdom stoïcijns verdragend. Tot haar dood in 1987 woonde ze zelfstandig. De publicaties van Jeanne Lampl zijn ter gelegenheid van haar negentigste verjaardag uitgegeven onder de titel: Man and mind. Collected papers of Jeanne Lampl-de Groot. [LB]