Psychoanalytisch Woordenboek

Oerscène

  • Duits: Urszene
  • Engels: primal scène
  • Frans: scène originaire/primitive

Dit is de geslachtelijke vereniging van de ouders, zoals die door het kind wordt waargenomen of gefantaseerd. Het kind kan denken dat het er gewelddadig toe gaat (vader slaat moeder op de billen; bloed in de lakens!) of het kan wellicht nog niet goed onderscheiden tussen plassen en coïteren. Het interpreteert het ouderlijke geslachtsverkeer dus als sadistisch. Vooral in zijn studie over de Wolvenman (1918b) werkt Freud met dit begrip. Dit is een van de oerfantasieën. Het geslachtelijke verkeer tussen de ouders is zonder twijfel object van nieuwsgierigheid van het kind en ook volwassen geworden vraagt het kind zich wel eens af ‘hoe ze het gedaan hebben’. Van belang daarbij zijn de identificaties: met de vader, met de moeder; hoe begeerlijk is de rol van de een of van de ander? Doordat de geheimzinnigheid rond seksualiteit heden ten dage veel minder geworden is in vergelijking met een eeuw geleden, wordt de oerscène geacht nu minder invloed te hebben dan destijds.

Literatuur

  • Freud, S. (1918b) ‘Uit de geschiedenis van een kinderneurose [“De Wolvenman”]’, Werken 6: 474, 479-582.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: