Philippson bijbel

Een uitgave van het Oude Testament [Tenach] in de Hebreeuwse en Duitse taal (Die Israëlitische Bibel) uit 1839, 2e druk 1858, vertaald en geannoteerd door de (verlichte) rabbijn Ludwig Philippson en door diens broer, de arts Phobus Philippson. Freud vergaarde – al voor hij kon lezen – zijn Bijbelse kennis via de illustraties in deze familiebijbel. De Philippson Bijbel is een encyclopedisch werk van 3820 pagina’s en bevat naast de tweetalige oudtestamentische teksten 685 illustraties van Gustav Doré en een uitgebreid commentaar van Ludwig Philippson, veelal puttend uit werk van joods-christelijke exegeten, de klassieken (Plato), historici, filosofen en kerkvaders.

De eigen exegese van de Philippsons wordt gekenmerkt door psychologische accenten, Bijbels realisme, gezond verstand, historisch besef en is gericht op het leven op aarde. De wetmatigheid der dingen staat voorop, de natuur gaat zijn eigen gang – gegeven door God. De Duitse vertaling staat zeer dicht bij het Hebreeuws. Opmerkelijk zijn de vele illustraties aangaande vegetatie (botanie), religie (rituelen, tempels), het dierenrijk (vogels), kunst (sculpturen), oorlog (legers), dood (graftombes), vaak van Egyptische, Israëlische, Griekse en Perzische afkomst. Bekend is de angstdroom van Freud op zevenjarige leeftijd waarin zijn halfslapende moeder op bed wordt gelegd door enkele personen met vogelsnavels. Deze vogelfiguren had Freud ontleend aan de Philippson Bijbel, een illustratie van een Egytisch graf (Werken, 2, p.549). Deze illustraties vormden ook een belangrijke bron van inspiratie voor Freuds collectie van antiquiteiten.

Wanneer Freud vijfendertig jaar wordt schenkt zijn vader, Jakob Freud, hem de Philippson familiebijbel ter gelegenheid van zijn verjaardag, met een in het Hebreeuws geschreven opdracht bestaande uit Bijbelse citaten en allusies op de Bijbel en Joodse liturgie. [EG*]

Zie ook Bijbel .*