Toneel

Tussen de wereld van de psychoanalyse en die van het toneel heeft altijd een hechte band bestaan. Dit blijkt al uit de term oedipuscomplex die Freud ontleende aan Sophocles’ beroemde tragedie. Ook blijkt het uit de grote hoeveelheid psychoanalytische interpretaties van toneelstukken die vanaf het begin van de psychoanalyse is ontstaan. Uit de overgrote meerderheid van deze interpretaties komt naar voren dat zowel de tragedies als de komedies uit het klassieke toneelrepertoire naar inhoud en structuur oedipaal van aard zijn. Binnen het psychoanalytische referentiekader wordt de conflictsituatie die het handelingsverloop van veel toneelstukken in gang zet en structureert, namelijk gezien als de verbeelding van oedipale conflictstof.

De toepassing van de psychoanalytische theorieën over de perversie op de theatersituatie vormt een belangrijke bijdrage aan het inzicht in de onbewuste drijfveren bij de betrokkenen. Terwijl de theatersituatie bij de toeschouwers appelleert aan onbewuste voyeuristische tendensen, blijkt zij bij de acteur aan exhibistionistische en narcistische tendensen te appelleren. Voor de regisseur geldt dat zijn werkzaamheden op tal van punten overeenkomsten vertonen met de wijze waarop het blik” (‘le regard’) op de theatersituatie. Zie ook Toegepaste psychoanalyse. [CN”>perverse subject omgaat met het perverse scenario. Vermeldenswaard, want vruchtbaar, is voorts de recente toepassing van het lacaniaanse concept “de blik” (‘le regard’) op de theatersituatie. Zie ook Toegepaste psychoanalyse. [CN]