Psychoanalytisch Woordenboek

Verdringing

  • Duits: Verdrängung
  • Engels: repression
  • Frans: refoulement

Gedachten, beelden, herinneringen of wensen in het onbewuste wegdrukken of proberen daar vast te houden. Het begrip “verdringing” is een van de wezenlijke onderdelen van de psychoanalyse die Freud ontdekte in de jaren rond 1890. ‘De leer van de verdringing werd de grondpijler van het begrip van de neurosen’ (Freud, 1925d; 9: 99). Verdringing en afweer komen ongeveer gelijk als fenomenen naar voren. Het voorwoord van de eerste druk van ‘Studies over hysterie’ zegt al ‘dat de seksualiteit als bron van psychische traumata en als motief van de “afweermechnismen vormen van verdringing. Sommige patiënten zijn er meesters in om tussen de zittingen te vergeten wat er besproken is en daardoor verdringing in stand te houden. De analyticus zal met de analysand proberen middelen te bedenken om deze specifieke vorm van afweer te bestrijden, die vaak deel uitmaakt van de hysterie. Aan de hystericus vraagt men om zo veel mogelijk een concrete beschrijving te geven en de dwangneuroticus probeert men zover te krijgen dat hij zijn beléving bij de feiten onder woorden gaat brengen. Zie ook Geheugen, Oerverdringing en afweer” – de verdringing van voorstellingen uit het bewustzijn – een hoofdrol speelt in de pathogenese van de hysterie’ (Freud, 1895d; 1: 438). In de brede betekenis van het woord zijn alle afweermechnismen vormen van verdringing. Sommige patiënten zijn er meesters in om tussen de zittingen te vergeten wat er besproken is en daardoor verdringing in stand te houden. De analyticus zal met de analysand proberen middelen te bedenken om deze specifieke vorm van afweer te bestrijden, die vaak deel uitmaakt van de hysterie. Aan de hystericus vraagt men om zo veel mogelijk een concrete beschrijving te geven en de dwangneuroticus probeert men zover te krijgen dat hij zijn beléving bij de feiten onder woorden gaat brengen. Zie ook Geheugen, Oerverdringing en Onbewuste.

Literatuur

  • Freud, S. & Breuer, J. (1895d) ‘Studies over hysterie’, Werken 1: 414, 438-702.
  • Freud, S. (1925d) ‘Zelfportret’, Werken 9: 75, 78-134.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: