Vertrouwen

Freud spreekt vaker over het noodzakelijke vertrouwen van de patiënt in de analyticus en hij verbindt dat met de positieve overdracht. Een langdurige opvoeding kan noodzakelijk zijn (1918b; 6: 482), de analyticus moet niet het vertrouwen van de patiënt verspelen (1916-17a; 7: 603), een patiënt heeft geen vertrouwen in een analyticus van onder de dertig (1926e; 9: 334). ‘Een krachtige overtuiging omtrent de genezende macht van de analyse kan men van de patiënt niet verwachten; hij is de kuur wellicht met enig vertrouwen in de analyticus begonnen, dat door de op te wekken factoren van de positieve overdracht wordt versterkt en productief gemaakt’ (1937c; 10: 292). Ferenczi legde sterker dan Freud nadruk op het belang van emotionele factoren, ook bij de analyticus. ‘Alleen sympathie geneest (healing). Begrip is noodzakelijk, om de sympathie op de juiste plek (analyse), op de juiste manier aan te wenden. Zonder sympathie geen genezing’ (Ferenczi, 1988, 265). Koelheid die alleen op inzicht koerst, leidt gemakkelijk slechts tot een herhaling van een eerder opgelopen  trauma. Ferenczi oefende met deze opvattingen kritiek op Freud die van zijn kant van mening was dat Ferenczi slechts moeder en kind speelde met zijn vrouwelijke leerlingen (brief aan Eitingon 18-4-1932). Na Ferenczi’s overlijden zou Freud meer waardering hebben opgevat voor diens inspanningen voor vernieuwingen in de analytische techniek. Zie ook Basic trust, Overdracht, Rapport, Samenwerkingsverbond en  Verondersteld wetend subject.